Interview: Janine Wats  Beeld: Sandra Reeb-Gruber

Een nieuwe praktijk in een gezondheidscentrum, een groeiend aantal cliënten, ik was amper anderhalf jaar shiatsu-therapeut en was vol ondernemingslust en energie die hoort bij zo’n opstartfase.

En toen kwam half maart vorige jaar ineens, bam, de lockdown.

Bam!

Zat ik in één klap weer thuis, met mijn handen vol aan de zorg voor onze twee jonge kinderen. Aanvankelijk was ik, net als wij allemaal denk ik, afwachtend en ook wel angstig. Maar naarmate de tijd verstreek en steeds meer van mijn cliënten last kregen van het gebrek aan zorg, groeide mijn frustratie. Wat waren we met zijn allen eigenlijk aan het doen?

Nou ben ik van nature helemaal niet iemand die op de barricaden klimt, integendeel: ik ben meer iemand die bij graag een beetje op de achtergrond blijft. Maar nu werd ik echt ongeduldig, op het recalcitrante af. Ik dacht: Shiatsu geen essentiële zorg? Hoezo! Ik gooi die praktijk gewoon open. Kom maar op, wie maakt me wat?! Ik heb wel voor hetere vuren gestaan. Dat heb ik natuurlijk niet gedaan, maar omgaan met die machteloosheid was echt een pittig proces.

Toen we uiteindelijk weer aan het werk konden, meldden zich opvallend veel nieuwe cliënten. Het was echt druk in mijn praktijk. Op zich is dat natuurlijk prettig, maar de klachten waarmee mensen kwamen, hadden vaak rechtstreeks te maken met de impact van de maatregelen rond Covid-19; Stress, slaapproblemen, hyperventilatie, angstaanvallen, depressie, etc. Diverse cliënten hadden al slaapmiddelen of antidepressiva voorgeschreven gekregen door hun huisarts. Om op korte termijn maar te kunnen dealen met hun situatie.

Diverse cliënten hadden al slaapmiddelen of antidepressiva voorgeschreven gekregen door hun huisarts. Om op korte termijn maar te kunnen dealen met hun situatie.

Inmiddels zitten we alweer ruim twee maanden in de tweede lockdown en wat mij betreft begint de situatie echt nijpend te worden; cliënten raken opnieuw in de knel, mensen met chronische ziekten gaan achteruit en er zijn dringende gevallen die we niet kunnen helpen. Hoe langer het duurt, hoe ernstiger hun situatie wordt. Ik vind dat schrijnend.

Shiatsu: onmisbare zorg

De overheid heeft bij de definiëring van ‘onmisbare zorg ‘ alleen gekeken naar de zorg die door verzekeraars wordt gedekt, niet naar risicoprofielen. Deze beslissing is bovendien genomen zonder voldoende kennis over ‘kwaliteit van zorg ‘ en dat is denk ik een grote vergissing; de zorg die shiatsu-therapeuten leveren is kwalitatief gelijkwaardig aan die van bijvoorbeeld fysiotherapeuten.

De bestrijding van deze pandemie vraagt om een veel bredere aanpak dan curatieve zorg alleen. Afgezien van het feit dat wij die curatieve zorg natuurlijk ook leveren, is preventie minstens zo belangrijk. Je hoeft geen therapeut te zijn om te weten dat angst en stress het immuunsysteem ondermijnen. Werken aan een goede balans tussen lichaam en geest is daarbij van essentieel belang. Juist op dat gebied kunnen wij als Shiatsu-therapeuten een heel belangrijke bijdrage leveren. Onmisbaar eigenlijk.

De beslissing of shiatsu-therapeuten weer aan het werk kunnen, ligt natuurlijk in Den Haag. Er zijn brieven gestuurd naar diverse Kamerleden om uit te leggen waarom het noodzakelijk en urgent is Shiatsu te erkennen als ‘onmisbare zorg’. Het zou geweldig zijn als dat iets oplevert. Al was het maar dat huisartsen patiënten naar ons mogen doorverwijzen.

Druk geven, niet forceren

Maar we zijn zelf ook aan zet. Tot nu toe is de shiatsu-community nooit heel expressief geweest. Dat is misschien ook niet zo vreemd; we zijn overtuigd van de waarde van ons vak en vertrouwen erop dat cliënten de weg naar onze praktijk zelf zullen vinden. Maar als de afgelopen periode iéts duidelijk heeft gemaakt, dan is dat wel dat we onszelf en de maatschappij met die terughoudendheid geen dienst bewijzen.

Het de hoog tijd is om van ons te laten horen, te laten weten waar we voor staan en kenbaar te maken wat het belang is van de zorg die we geven. Met andere woorden: Het is tijd om Shiatsu actief op de kaart te zetten.

We hoeven natuurlijk niet te gaan schreeuwen. In deze tijd lijkt iedereen wel iets te hebben dat onmiddellijk de wereld in geslingerd moet worden. ‘Druk geven vanuit aarding en innerlijk weten, zonder te forceren,’ dat past ons beter. Dat lijkt me een prachtig uitgangspunt voor het zoeken naar manieren om onze zichtbaarheid te vergroten: naar de overheid, naar huisartsen en andere verwijzers, naar cliënten.

Meer dan de som der delen

In het proces van vergroting van de zichtbaarheid zie ik een belangrijke rol weggelegd voor de Shiatsu Vereniging Nederland (SVN). Ik ben er van overtuigd dat we, door ons te verenigen, veel meer voor elkaar kunnen krijgen dan we denken. Laten we dit platform gebruiken om onze kennis met elkaar te delen en onze ervaringen uit te wisselen. Laten we één gezamenlijk beweging maken, waarbij therapeuten van zich laten horen, het liefst samen met cliënten.

Laten we één gezamenlijk beweging maken, waarbij therapeuten van zich laten horen, het liefst samen met cliënten.

Hoe gaan we ons voorbereiden op het einde van de lockdown? Hoe zorgen we dat cliënten de weg naar onze praktijk kunnen vinden? Wat is er nodig om huisartsen goed te informeren over wat shiatsu is en hen te overtuigen dat het zin heeft patiënten naar ons door te verwijzen. Heb je er ervaring mee? Vertel het! Zodat we daar in de toekomst allemaal profijt van hebben.

Als je knelpunten oplost, begint alles te stromen

Begin dit jaar werd ik benaderd met het verzoek om lid te worden van het het nieuwe bestuur van SVN. Ik heb daar wel over getwijfeld: Heb ik iets wezenlijks bij te dragen aan de ontwikkeling van onze vereniging? Kan ik een relevant standpunt innemen? Kan ik dat uitdragen en verdedigen? Zoals ik al zei, ik ben niet iemand die graag de aandacht op zich gevestigd ziet.

Uiteindelijk heb ik de beslissing vanuit intuïtie genomen. Dat heb ik lang niet zo gevoeld. Van het idee dat we in beweging moeten en kunnen komen, krijg ik enorm veel energie. Energie om dingen te initiëren, ideeën te bedenken en te realiseren, om dingen voor elkaar te krijgen. Want je kunt wel praten over zichtbaarheid, professionaliteit en actieve ondersteuning, maar daarmee ben je er natuurlijk niet.

In een vorig leven was ik fotograaf en eigenaar van een communicatiebureau. Ik weet iets van beeld, van communicatie en van het organiseren van evenementen.

Vanuit mijn achtergrond als ondernemer heb geleerd te denken in kansen. Problemen en beperkingen zijn er altijd. Maar als je knelpunten weet op te lossen, begint alles te stromen. Dan ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Altijd.

Maar als je knelpunten weet op te lossen, begint alles te stromen. Dan ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Altijd.

Shiatsu is een prachtig vak. Het is meer dan de moeite waard om dat voor het voetlicht te brengen. Ik hoop dat ik daar een zinvolle bijdrage aan zal kunnen leveren. Ik zeg niet dat ik de oplossing heb, maar ik zie wel dat het nodig is, nu meer dan ooit.

 


Dit artikel wordt u aangeboden door Shiatsu Vereniging Nederland.
Logo SVN